شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران در جلسه مورخ  04/05/1391خود، در ارتباط با شرایط شراکت در موسسات حسابرسی( ماده 3آئین نامه اجرای موضوع ماده 28اساسنامه جامعه )اقدام به  اصلاحاتی بشرح زیر  نموده است .براساس بند 3 این مصوبه مقررشده : "موسسه حسابرسی حداقل توسط سه نفر حسابدار رسمی شاغل به عنوان "شریک "تشکیل می شود.هریک از شرکای موسسه می بایست ضمن احراز شرایط مدیر حسابرسی طبق مفاد بندهای زیر (حسب مورد )،دارای حداقل سه سال سابقه کار حسابرسی تمام وقت در سطح مدیر حسابرسی در موسسات حسابرسی عضو جامعه و یا سازمان حسابرسی بوده و طی این مدت مسئولیت مدیر مسئول کار یا سرپرست ارشد،حداقل تعداد 20فقره حسابرسی صورتهای مالی ویا شرکت هایی با اندازه متوسط (حداقل 2000ساعت )ویا معادل آن را بر عهده داشته باشد .

الف)حسابداران رسمی شاغل در استخدام موسسات حسابرسی عضو جامعه ویا سازمان حسابرسی که واجد شرایط احراز عنوان مدیر حسابرسی طبق دستورالعمل اجرایی مواد 2و6آیین نامه سقف مجاز ارائه خدمات تخصصی و حرفه ای توسط اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران بوده و به موجب احکام صادره توسط موسسات حسابرسی عضو جامعه و یا سازمان حسابرسی به عنوان "مدیر حسابرسی "شناخته شده اند.

ب)حسابداران رسمی شاغل در استخدام موسسات حسابرسی عضو جامعه یا سازمان حسابرسی که طبق دستورالعمل اجرایی مواد 2و6آیین نامه سقف مجاز ارائه خدمات دارای عنوان سرپرست ارشد حسابرسی بوده و پس از حداقل سه سال سابقه کار حسابرسی تمام وقت در این رده حرفه ای باشند در سطح مدیر حسابرسی شناخته خواهند شد.

تبصره :حسابداران رسمی که قبل از احراز حسابدار رسمی ،آزمون مدیری را نگذرانده باشند باید حداقل امتیاز آموزشی را در جامعه گذرانده باشند .

پ)حسابداران رسمی غیر شاغل و شاغلین انفرادی برای تبدیل وضعیت به عنوان شریک علاوه بر احراز شرایط تعیین شده در این ماده و بندهای "الف"و"ب"(حسب مورد )بایستی حداقل امتیاز آموزشی طبق ضوابط مصوب شورایعالی را نیز داشته باشند.

 تبصره یک :شرکای فعلی و قبلی موسسات حسابرسی عضو جامعه ،از تاریخ تشکیل جامعه تا تاریخ تصویب این آئین نامه به عنوان شریک شناخته شده و مشمول الزامات این ماده نخواهند بود ."

1-  بر اساس بند 3ماده 25اساسنامه جدید جامعه ، "شرکای یک موسسه حسابرسی باید به طور تمام   وقت منحصرا"در همان موسسه به کار حرفه ای اشتغال داشته باشند.شرکای یاد شده باید حداقل 3سال سابقه کارتمام وقت درسطح مدیر حسابرسی در موسسات حسابرسی عضو جامعه یا سازمان حسابرسی داشته باشند.حسابداران رسمی که سوابق آنها در سطح مدیر حسابرسی کمتر از میزان مقرردراین ماده باشد ،می توانند به صورت استخدام تمام وقت در موسسات حسابرسی،کسری سوابق مذکور را تکمیل نمایند. ضوابط مربوط به احرازشرایط مدیر حسابرسی و استخدام آنها  ،توسط شورای عالی تعیین می گردد."

در صورت تمکین به اساسنامه جدید و به استناد بند 3آن بشرح فوق ،تنها کافی بوده است ،فهرست مشمولین "کسری سوابق مدیریت "کلیهحسابداران رسمی استخراج و نسبت به جلوگیری از ادامه کار آنان تا تکمیل سوابق و تطبیق شرایط با اساسنامه جدید انجام شود .بدون شک تصویب کنندگان مصوبه فوق بیشتر از همه به اهمیت تغییر صورت پذیرفته آگاهند و چنانچه این اصلاحیه در "آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان"هم انجام شود قطعاموجب تقویت جامعه خواهد شد . لذا درج تبصره یک (بشرح فوق )ومعافیت شرکای فعلی و قبلی از تطبیق با قوانین قبلی و فعلی ،صحیح بنظر نمی رسدو باعث ادامه ناهمگونی موجود خواهد شد.در این رابطه چنانچه شورایی با همین مختصات مسئول صدور پروانه کار جهت پزشکانی  باشند و پس از بررسی متوجه شوند،رعایت کامل شرایط در برخی موارد احرازنشده ومجوزی در گذشته  در شرایط غیر عادی صادر شده است .و مثلا"دانشجویی در ترم سوم موفق به دریافت مدرک وبه طبابت مشغول شده !آیا شورای مذکور بایستی ضمن چشم پوشی از خطای رخداده ، با صدور معافیت برای این قبیل افراد ،اجرای صحیح قوانین قبلی و فعلی را نادیده بگیرد؟آیا همه 1820نفر حسابداران رسمی که تا پایان سال 90تعیین صلاحیت شده اند دارای مختصات مدیر حسابرسی و "درسطح مدیر حسابرسی "هستند؟آیا تاکنون  بر اساس  "آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان" مدیران حسابرسی شناسایی و بعنوان حسابداران رسمی معرفی شده اند؟آیا هر کسی توانست از عهده آزمون طراحی شده برآید باید براحتی عنوان حسابدار رسمی به او اعطا ء شود ؟آیا باید به کسانی که در حال بازنشستگی هستند و از حرفه حسابرسی هم کوچکترین اطلاعی ندارند وبه عنوان کمک ! عنوان حسابدار رسمی بخشیده ویا  بخشید؟  با کدامین منطق (از نوع حرفه ای )باید پذیرفت که در حال حاضر شرکای برخی موسسات و اشخاص ، که بر اساس ضوابط قبلی،باآخرین  رده شغلی ، پایین تر از مدیریت حسابرسی وحتی  بدون سابقه سرپرستی و مدیریت حسابرسی   ، بعنوان شریک موسسات ،مشغول بکارباشند؟ مسئولیت اعمال غیر حرفه ای این دسته اشخاص با کدامین مرجع قانونی است ؟

2-آیا جامعه حسابداران رسمی ،قبل از صدور پروانه کار حرفه ای نمی توانسته از احراز شرایط قانونی حسابدار رسمی توسط اشخاص ،بر اساس قوانین قبلی و فعلی اطمینان حاصل نماید ؟آیا بررسی سوابق مدیریت و در سطح مدیر حسابرسی ،قبل از احراز عنوان حسابدار رسمی جزئی از وظایف جامعه نبوده است ؟بدون شک در صورت بررسی و اعلام اسامی این دسته از اشخاص به هیات تشخیص صلاحیت در سنوات گذشته و حال می توانسته است منجر به اصلاح آیین نامه مربوطه شود.

3-همانگونه که در یادداشت منتشره در روزنامه دنیای اقتصاد مورخ 19/05/1391تحت عنوان حسابداران رسمی ،دیروز ،امروز،فردااشاره شده بود." شورای عالی جامعه در جلسه 15/04/90 خود ،آیین نامه اجرایی موسسات موضوع ماده 27 اساسنامه جامعه (قدیم)را مورد بازنگری قرارداده و در تاریخ 16/05/90 در سایت جامعه اعلام نموده است، براساس تصمیم فوق (بند1)مقرر شده که برای شراکت در موسسات حسابرسی داشتن حداقل 3سال سابقه مدیریت حسابرسی و صدور حداقل 20گزارش و نیز کسب حداقل امتیاز آموزشی مصوب شورای عالی ضروری است"لذا باحذف صورتجلسه اخیرالذکراز سایت جامعه و بروز نمودن مصوبه بشرح صورتجلسه 04/05/1391بشرح فوق ، در آینده ای نه چندان دور، شاهد کاهش قابل ملاحظه شاغلین انفرادی و افزایش موسسات خواهیم  بود.! 

لذا با توجه به موارد فوق  بنظر می رسد اقدامات اساسی تری از سوی قوای مقننه و مجریه ونیز جامعه حسابداران رسمی ایران ضروری  باشد .بازنگری،نظارت برصحت اجرای قوانین گذشته وبه روز رسانی آنان ،ودرصورت لزوم اصلاح آنان ،توسط قوای مقننه و مجریه ،تاثیر بالقوه ای در تقویت حسابرسی و افزایش ضمانت اجرایی آن دارد . "قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی" ، در سال 1372 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده همچنین بر اساس تبصره ی یک قانون فوق"آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان"در سال 1374 تهیه و به تصویب هیات وزیران)وقت ) رسیده است . تاپایان سال 1390تعداد1820نفر حسابداررسمی در راستای اجرای  قانون فوق و براساس  "آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان"  تعیین صلاحیت شده اند. اولین گروه حسابداران رسمی در سالهای 80و81 به تعداد1039نفرشامل 759نفر از مدیران سازمان حسابرسی شامل مدیران ارشد ،مدیران فنی وسرپرستان حسابرسی... و280نفر از مدیران دستگاههای اجرایی و ممیزان کل  مالیاتی شاغل در امور شرکتها ، با استفاده ازمعافیت آزمون مندرج در تبصره های 2و3 (بندز) ماده 3 "آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آن" ، توسط "هیات تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی" انتخاب و اعلام شده اند.بررسی چگونگی اجرای قانون فوق  برطبق " آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان " در سنوات گذشته و حال می تواند تاییدی بر  لزوم بازنگری و اصلاح"آیین نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان"  باشد.